30.4

29-4 16g30 Depart Thứ 3 (April 29th 16h30 Depart Tuesday)
30 9g30’ đầu hàng 11g30 CS vô 4 (30th 9h30′ surrender 11h30 communists enter Wednesday)

Trang nhật ký trên biển ghi lại những khoảnh khắc trong hành trình rời bỏ quê hương của tác giả

Chúa Nhật 04 tháng 05, 1975 tới Singapore hồi 7g30 Sg (7g địa phương). Tới 12g được tin chính phủ Singapore thừa nhận CPCMLT [tức Chính phủ Cánh mạng Lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam], lo sốt vó không biết làm sao, tính đi về Đài Loan nhưng xa quá, đi Úc, Guam cũng vậy. Số mạng chúng tôi thật như chỉ mành treo chuông

(Sunday May 4th, 1975 arrived in Singapore at 7h30 Saigon time [7h local time]. At 12h heard news that Singaporean Government recognized the Provisional Revolutionary Government of South Vietnam, deeply worried but did not know what to do, plan to go to Taiwan but it is too far, going to Australia, Guam is the same. Our lives are really like the window blind’s string used to hang a bell)

Chúa Nhật 4/5/1975 tàu được kéo đến Singapore. Sự kiện và cảm nhận lo âu của tác giả lúc bấy giờ

Nhật báo Nhân Dân 1.5.1975 mừng miền Nam được giải phóng

Bia tưởng niệm thuyền nhân trên đảo Galang, Indonesia 1986

30-4 tên gọi là gì? * Anh em hai miền đã chẳng đến với nhau để cùng tìm ra giải pháp hòa bình mà chỉ giương cao những ngọn cờ chủ nghĩa để bắn giết nhau.

Việt Nam tên gọi: tháng Tư thưởng thức văn nghệ sinh viên * Khi những đoàn văn nghệ trong nước đi lưu diễn được người Việt hải ngoại đón chào thì vai trò của văn nghệ sinh viên sẽ mờ dần đi. Vì văn hoá chính là hạt mầm mà sinh viên đã hằng gieo nơi đất lạ để nở rộ lên những hương hoa Việt Nam từ ba mươi năm qua.

Nước Mỹ và những ước mơ thành tựu * Trước tiên ghi tên học các lớp E.S.L., một vài lớp toán để có thêm cơ hội học tiếng Anh chuyên môn hơn là toán vì căn bản toán của học sinh tốt nghiệp phổ thông từ Việt Nam thì hơn hẳn nhiều sinh viên Mỹ. Ít năm ở đại học cộng đồng rồi chuyển lên U.C. hay California State University.

Ca sĩ Joan Baez nói về nhân quyền tại Việt Nam * Như những gì đã cảnh giác Hà Nội trong thư ngỏ. Tôi nghĩ đó là một việc làm đúng. Không một ai đã chất vấn được 17 người lãnh đạo Hà Nội. Điều tôi làm khiến họ giật mình. Và tôi nghĩ là những người cầm đầu Hà Nội cần phải được cảnh tỉnh về những việc làm của họ.

Tôi đã bắt đầu giảng dạy về chiến tranh Việt Nam như thế nào? * Phải mất 25 năm tôi mới bắt đầu hiểu được cảm giác buồn nôn đó đến từ sự trái nghịch giữa những mẫu diễn giải mà tôi đã ghi nhận được về cuộc chiến và những gì tôi cảm nhận trong lòng mình.

Nhân Hội nghị Việt kiều, mấy đề nghị về hoà giải dân tộc * Có những người Việt Nam, trong cũng như ngoài nước, yêu nước mà không yêu chủ nghĩa xã hội, nếu không có những đảng khác hơn Đảng Cộng sản thì ai sẽ là đại diện cho họ và chỗ đứng của họ là ở đâu trong lòng đất nước.

Tháng Tư nghĩ về văn hoá và áo dài * Bỏ quê hương ra đi, nhiều người không mang theo được gì ngoài văn hoá nguồn cội đã thấm vào lòng.

Dấu chỉ của lòng nhân đạo, hòa giải? * Nếu lãnh đạo Việt Nam ngày nay đã thay đổi cách nhìn và thực sự tôn trọng những hy sinh của những người lính Cộng hòa, Hà Nội hãy đẩy nhanh tiến trình hòa giải bằng một quyết định chính thức chọn Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa cũ là di tích lịch sử quốc gia cần được bảo tồn.

Mỗi năm, có một ngày * Mùa này California nở rộ hoa vàng. Cuộc đời không còn nhiều nỗi buồn. Nhưng sẽ chẳng bao giờ vui. Nếu đó là ngày cuối tháng Tư.

Những phát biểu trên đài Sài Gòn trưa ngày 30.4.1975 * Tôi tuyên bố chính quyền Sài Gòn từ trung ương đến điạ phương đã giải tán hoàn toàn. Từ trung ương đến điạ phương giao lại cho Chính phủ Cách mạng Lâm thời miền Nam Việt Nam.

Đài phát thanh Sài Gòn ngày 30.4.1975 * Khi nhớ lại sự việc nhiều chứng nhân lịch sử còn có những ghi nhận khác nhau, đôi khi trái nghịch do bởi trí nhớ đã phai mờ cũng có mà vì hoàn cảnh chính trị cũng có.

10 năm tôi đi một vòng trái đất. Bài 1: Ra đi, tôi mang theo được những gì? * Bản kinh cầu Thánh Martinô. Quyển lịch bỏ túi. Mảnh giấy với kết quả kì thi Tú tài II năm 1973 và 5.440 đồng tiền Việt Nam cộng với tờ 1 đô-la Singapore do anh lính tặng mấy hôm trước đây.

10 năm tôi đi một vòng trái đất. Bài 2: Thành phố lều Orote Point, Guam * Anh hỏi tôi đến từ đâu, tôi trả lời từ Subic. Anh nói anh đang xin hồi hương. Tôi ngạc nhiên và hỏi anh vì sao chưa đến Mỹ mà đã muốn hồi hương.

Reflecting on Vietnam, now and then * For Americans, the Vietnam war officially ended on Jan. 27, 1973, when the Paris Accords went into effect. Within 60 days, all American troops would withdraw…

The Vietnamese, too, are haunted by MIAs * Christmas 1972. Folk singer and anti-war activist Joan Baez was in Hanoi celebrating Christmas Eve Mass in a bomb shelter. The sound of bomb explosions could be clearly heard mixing with the peaceful “Silent Night, Holy Night.”

Tháng Tư mong có hoa đỏ, hoa vàng * Chuyện sắc mầu vàng đỏ trên đất nước Việt Nam đã là những xung đột như chuyện mầu da đen trắng đã có trong lịch sử xã hội Hoa Kỳ.

Dinh Ðộc Lập trưa ngày 30.04.1975 * Nguyễn Hữu Thái kể lúc đó ông gặp Đại tá Nguyễn Văn Chiêm thuộc lực lượng phòng vệ phủ tổng thống và nhờ ông này dẫn giáo sư Huỳnh Văn Tòng, cùng ông và bộ đội Bùi Quang Thận lên sân thượng Dinh Độc Lập để hạ cờ Việt Nam Cộng hòa và treo cờ Mặt trận Giải phóng Miền Nam.

Trên đường tị nạn: một nơi tạm dung * Họ đã bỏ mình vì tầu chìm trong bão tố, vì lạc phương hướng cho đến khi cạn hết lương thực, nước uống và phải chết khô, chết đói. Có người chết dưới bàn tay thô bạo của hải tặc.

Một gia đình thuyền nhân tị nạn trong những ngày ở trại Galang, Indonesia 1986 (Ảnh: Bùi Văn Phú)

Ước mơ hoà bình của tôi * Nhưng sao Sài Gòn không có những liên hoan đón mừng hoà bình sau bao năm quê hương ròng rã chiến tranh? Chúng tôi còn quá non trẻ để hiểu được ý nghĩa đích thực của hai chữ “hoà bình” hay sao?

Sinh viên Việt tại Đại học Berkeley nghĩ gì về Việt Nam * Kim Anh nói: “Phải làm giảm nạn tham nhũng bằng cách tạo dựng một xã hội tôn trọng luật pháp, khi đó người dân mới có niềm tin vào nhà nước và góp phần xây dựng quốc gia”.

Bia tưởng niệm thuyền nhân dựng tại trại Galang tháng 3.2005. Do sự phản đối của nhà nước Việt Nam, bia đã bị đục bỏ vào tháng 5 (ảnh Thế Kỷ 21)

Hành Trình Biển Đông: những câu chuyện vượt biển * Đọc để biết được những kinh hoàng, dã man nhiều khi không thể tin được là đã xảy đến cho những thuyền nhân Việt Nam. Nhưng đó là những câu chuyện có thực. Rất thực.

Phim tài liệu Saigon, USA: những lý do người Việt chống cộng sản * Nhà báo Andrew Lâm so sánh việc phô trương những biểu tượng cộng sản giữa Little Saigon chẳng khác nào đem hình Adolf Hitler treo giữa nơi có đông người Do Thái, hay đem hình Fidel Castro mà trưng giữa Little Havana.

Có không văn hoá hoà giải? * Tại nghĩa trang xưa, một góa phụ khóc lóc thảm thương khi trở lại thăm mộ chồng sau 20 năm xa cách, trong những tiếng kinh cầu Chúa, khấn Phật. Tấm bia tưởng niệm ở cổng vào nghĩa trang vẫn còn, tuy đã phai bạc theo thời gian và sương gió.

Tháng Tư: 33 năm sau ở San Jose * Nơi đầu tiên ở Mỹ có một bảo tàng viện mang tên “Bảo tàng viện Thuyền nhân và Việt Nam Cộng hoà” là những trang sử của một quốc gia đã mất, của người Mỹ gốc Việt.

sắc mầu tháng tư * cờ vàng bay / người lính / buông súng / vào tuổi thanh xuân / tóc nay trắng bạc / vẫn / nghiêm trang / đứng chào.